Fizjoterapeuta uroginekologiczny: kim jest ten specjalista i jak może pomóc z nietrzymaniem moczu?

Fizjoterapeuci specjalizujący się w uroginekologii opracowują indywidualnie dostosowane programy, które mają na celu pomoc w rozwiązaniu problemów z nietrzymaniem moczu. Aby możliwie najefektywniej wykorzystać czas swojej pierwszej wizyty, przygotuj się do niej i zapoznaj się z tym, czego możesz się spodziewać.

Kim jest fizjoterapia uroginekologiczny?

Fizjoterapia uroginekologiczna to dziedzina fizjoterapii, w której specjaliści po dodatkowym szkoleniu skupiają się na leczeniu problemów związanych z nietrzymaniem moczu i innymi aspektami zdrowia kobiecego. Ta specjalizacja wymaga zaawansowanej wiedzy na temat anatomii, w tym struktur układu moczowego i rozrodczego, dolnej części pleców oraz mięśni dna miednicy.

Mięśnie dna miednicy są kluczowe dla kontroli nad funkcjonowaniem pęcherza i jelit. Są to mięśnie rozpięte między kością łonową z przodu a kością ogonową z tyłu, które działają jak hamulec, zapobiegając niekontrolowanemu uchodzeniu gazów, moczu czy stolca. Pełnią również ważną funkcję w podtrzymywaniu narządów miedniczych. Brak odpowiednich ćwiczeń może prowadzić do osłabienia tych mięśni, a do innych czynników ryzyka należą ciąża, poród, nadwaga, czy przewlekły kaszel.

Fizjoterapeuta uroginekologiczny jest w stanie ocenić:

  • napięcie mięśni dna miednicy,
  • stopień obniżenia narządów miedniczych,
  • oraz, w razie potrzeby, opracować indywidualny plan ćwiczeń dopasowany do potrzeb pacjenta.

Rozważenie terapii uroginekologicznej jest zalecane nie tylko w przypadku problemów z nietrzymaniem moczu, ale również gdy występują:

  • bolesne miesiączki,
  • obniżenie narządów rodnych,
  • ból podczas stosunku seksualnego (dyspareunia),
  • rozejście spojenia łonowego w trakcie ciąży,
  • endometrioza,
  • powikłania podczas porodu,
  • występowanie gazów pochwowych.

Czy potrzebujesz skierowania od lekarza, aby udać się do fizjoterapeuty uroginekologicznego?

Potrzeba posiadania skierowania od lekarza do fizjoterapeuty uroginekologicznego zależy od zasad przyjętych w danej przychodni lub przez konkretnego specjalistę. Choć wiele placówek i terapeutów preferuje, aby pacjent posiadał skierowanie, są również tacy, którzy akceptują pacjentów bez takiego dokumentu. Posiadanie skierowania od lekarza rodzinnego może niekiedy umożliwić dostęp do bezpłatnych konsultacji uroginekologicznych finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Przygotowanie do wizyty u fizjoterapeuty uroginekologicznego

Przed wizytą u fizjoterapeuty uroginekologicznego warto odpowiednio się przygotować. Możliwe, że otrzymasz od terapeuty dodatkowe materiały do wypełnienia przed spotkaniem, takie jak szczegółowy kwestionariusz. Celem tych działań jest zebranie wstępnych informacji o Twoim stanie zdrowia i ewentualnych problemach, a także umożliwienie Ci zadania pytań dotyczących Twojej sytuacji.

Jeśli nie zostaną Ci dostarczone żadne materiały przed spotkaniem, możesz spodziewać się, że podobne pytania zostaną zadane podczas pierwszej wizyty, a Twoje odpowiedzi zostaną uważnie zanotowane przez terapeutę.

Ponieważ w trakcie wizyty może być trudno przypomnieć sobie wszystkie szczegóły dotyczące Twoich objawów, niektórzy specjaliści mogą poprosić Cię o prowadzenie dziennika mikcji przez kilka dni przed wizytą. Taki dziennik powinien zawierać informacje takie jak:

  1. Ilość spożywanych płynów w ciągu dnia,
  2. Częstotliwość oddawania moczu,
  3. Intensywność potrzeby skorzystania z toalety przed mikcją,
  4. Szacunkową ilość wydalonego moczu,
  5. Ewentualne przypadki nietrzymania moczu i okoliczności, w których do nich doszło,
  6. Informacje o aktywności fizycznej, podczas której doszło do nietrzymania moczu,
  7. Odczucia związane z działaniem pęcherza.

Przygotowanie takiego dziennika, nawet jeśli nie zostało to wyraźnie zasugerowane przez Twojego terapeutę, może znacząco przyczynić się do lepszego zrozumienia Twoich problemów i skuteczniejszego planowania leczenia.

Czym jest terapia uroginekologiczna i co może zlecić specjalista

Terapia uroginekologiczna skupia się głównie na ćwiczeniach wzmacniających , co jest kluczowe dla zapewnienia wsparcia dla narządów miednicy mniejszej oraz dla łagodzenia lub zapobiegania problemom, takim jak nietrzymanie moczu czy obniżenie narządów miednicy. Fizjoterapeuta może również zasugerować ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne, które pomagają zmniejszać napięcia w obrębie miednicy, co ma znaczenie zwłaszcza dla kobiet zmagających się z bolesnymi miesiączkami lub dyskomfortem podczas stosunków seksualnych.

W zależności od indywidualnej sytuacji pacjentki, mogą być również rekomendowane ćwiczenia ogólnorozwojowe, mające na celu poprawę postawy ciała i wzmocnienie mięśni brzucha, co dodatkowo wspomaga funkcje miednicy mniejszej. Specjalista może także doradzić wykorzystanie specjalnych przyrządów, jak na przykład kulki kegla, które intensywnie angażują i wzmacniają mięśnie dna miednicy.

W procesie terapii kluczowa jest otwartość i zaufanie między pacjentką a fizjoterapeutą, jak również systematyczność i zaangażowanie w praktykowanie zaleconych ćwiczeń. Empatycznie prowadzona fizjoterapia uroginekologiczna może znacząco poprawić jakość życia kobiet, przywracając im komfort i pewność siebie.

Pytania, których możesz się spodziewać podczas wizyty u fizjoterapeuty uroginekologicznego

Chociaż ta lista może nie zawierać wszystkich pytań, które może Ci zadać fizjoterapeuta uroginekologiczny, wymienione poniżej mogą pomów w lepszym przygotowaniu do wizyty. Wiedza o tym, jakiego rodzaju pytań możesz się spodziewać, da Ci czas na przemyślenie odpowiedzi. Dla niektórych pytań znajduje się również krótkie wyjaśnienie, dlaczego są one istotne dla nietrzymania moczu.

Pytania, które może zadać Ci fizjoterapeuta uroginekologiczny podczas wizyty:

  1. Jak długo doświadczasz objawów związanych z nietrzymaniem moczu,
  2. Czy Twoje jest okazjonalne, pogarsza się czy pozostaje bez zmian?
  3. Czy próbowałeś czegoś, aby zaradzić nietrzymaniu moczu? Czy coś, co próbowałaś, pomogło?
  4. Czy byłaś w ciąży, jeśli tak to ile razy? Czy poród był terminowy oraz jaki był rodzaj (siłami natury, cesarskie cięcie)? Czy poród był długi czy krótki? Jak dużo ważyło Twoje dziecko? Czy miałaś nacięcie krocza? Jak przebiegała Twoja rekonwalescencja po porodzie? Czy zauważyłaś problemy z nietrzymaniem moczu w ciąży (np. w trzecim trymestrze ciąży)? Te same pytania zostaną zadane w odniesieniu do kolejnych ciąż.
  5. Czy masz trudności lub odczuwasz ból podczas współżycia (seksu)? Może to być oznaką obniżenia narządów miednicy - gdy jeden lub więcej narządów miednicy opadł z właściwego miejsca, powodując dysfunkcje w obrębie miednicy mniejszej i narządów rodnych, prowadzącą do pojawienia się nietrzymania moczu.
  6. Czy podejmowałaś jakiekolwiek leczenie lub fizjoterapię z powodu obniżenia narządów miednicy? Czy masz uczucie ciężkości lub ciągnięcia w pochwie? Czy zauważyłaś jakiekolwiek wybrzuszenie wewnątrz pochwy lub odbytu? (Są to objawy obniżenia narządów miednicy).
  7. Czy miałaś jakąkolwiek operację w obrębie miednicy?
  8. Czy cierpisz na przewlekłe zaparcia? (To pytanie jest ważne, ponieważ forsowanie się na toalecie wywiera nadmierną presję na i może przyczyniać się do ich osłabienia)
  9. Czy palisz? (Podobnie jak zaparcia, przewlekły kaszel, w tym przypadku palacza, wywiera powtarzalną presję na mięśnie dna miednicy)
  10. Jaka jest Twoja waga i ile mierzysz. (Może to być użyte do obliczenia Twojego BMI, ponieważ nadwaga i otyłość mogą osłabiać mięśnie dna miednicy)
  11. Twoja zwykła aktywność fizyczna. (Obciążenie organizmu związane z uprawianiem niektórych sportów, takich jak bieganie i tenis, mogą negatywnie wpływać na siłę mięśni dna miednicy. Podobnie, zbyt mała aktywność może przyczyniać się do zaparć i przyrostu wagi).
  12. Co robisz w pracy i jak nietrzymanie moczu wpływa na Twoje życie?

Jak wygląda wizyta u fizjoterapeuty uroginekologicznego?

Wizyta u fizjoterapeuty uroginekologicznego zazwyczaj trwa około godziny, a kolejne spotkania mogą być krótsze, wynosząc od 30 do 45 minut. W trakcie pierwszego spotkania fizjoterapeuta zbiera wstępne informacje na temat stanu zdrowia pacjenta, a częścią wizyty jest również badanie fizykalne.

Podczas badania, specjalista dokładnie ocenia stan skóry w okolicach narządów płciowych, szukając jakichkolwiek śladów podrażnień, uszkodzeń lub infekcji.Pacjentka może zostać poproszona o aktywne zaciskanie mięśni dna miednicy, co umożliwi fizjoterapeucie ocenę zewnętrznych oznak siły tych mięśni. Często stosowanym sposobem na zaangażowanie odpowiednich mięśni jest wyobrażenie sobie procesu powstrzymywania się od oddawania gazu lub moczu.

Kluczowym elementem badania jest również badanie przezpochwowe lub przezodbytnicze, w zależności od problemu. Fizjoterapeuta, wprowadzając palce do pochwy lub odbytu, prosi o zaciskanie i rozluźnianie mięśni dna miednicy, aby ocenić ich siłę.

Do uzyskania dokładniejszego obrazu mięśni dna miednicy i ich pracy, niektórzy fizjoterapeuci mogą zastosować ultrasonograf umieszczony na dolnej części brzucha lub w okolicy krocza. Dodatkowo, ocenie może podlegać także postawa ciała pacjenta, co może skutkować zaleceniem specyficznych ćwiczeń, np. wzmacniających mięśnie proste brzucha.

W niektórych przypadkach specjalista może również zalecić wykonanie badania ultrasonograficznego układu moczowego, zwłaszcza jeśli chodzi o problemy z nietrzymaniem moczu. Przyniesienie wyników takiego badania na pierwszą wizytę może być pomocne.

Zrozumiałe jest, że myśl o intymnych pytaniach i badaniach może być dla niektórych stresująca. Jednak należy pamiętać, że fizjoterapeuci uroginekologiczni są profesjonalistami, którzy na co dzień zajmują się podobnymi przypadkami i są przygotowani, by zapewnić pacjentom maksimum dyskrecji i komfortu.

Pomimo, że niektóre pytania dotyczące np. wagi ciała czy życia seksualnego mogą wydawać się krępujące, ważne jest, by odpowiadać na nie szczerze, ponieważ nie ma miejsca na ocenianie. Fizyczna część badania jest porównywalna do wizyty u ginekologa i jest przeprowadzana z pełnym profesjonalizmem.

Celem fizjoterapeuty uroginekologicznego jest zrozumienie problemu i zaproponowanie najlepszego sposobu na poprawę kontroli nad pęcherzem i jelitami, a wszystko to odbywa się w atmosferze pełnej wsparcia i zrozumienia.

Przygotuj swoje pytania do fizjoterapeuty uroginekologicznego

Spotkanie z fizjoterapeutą uroginekologicznym to również Twoja okazja, aby zadać pytania. Łatwo jest zapomnieć, co chciało się wiedzieć, więc zapisz swoje pytania, gdy tylko przyjdą Ci do głowy, i weź notatki na wizytę.

Oto kilka pomysłów, od czego możesz zacząć:

  1. Jak doszło do osłabienia mojego dna miednicy (czy to menopauza, zmiany hormonalne w ciąży i po porodzie, czy coś innego)?
  2. Oprócz ćwiczeń w ramach fizjoterapii uroginekologicznej, jakie zmiany w stylu życia mogłyby poprawić moją kontynencję?
  3. Jak dużo czasu trzeba, żeby zauważyć różnicę i poprawę w jakości życia?
  4. Czy moje może zostać całkowicie wyleczone?
  5. Jakie inne metody leczenia są dostępne i jakie są korzyści oraz ryzyko związane z każdą z nich?
  6. Obawiam się, że moje nietrzymanie moczu wpływa na intymność – czy możesz mi coś doradzić w tej kwestii?
  7. Czy mogę się jakoś przygotować na to, że fizjoterapia uroginekologiczna zacznie działać i będę czuć się lepiej? Jakich środków używać, gdy nietrzymanie moczu będzie coraz łagodniejsze? 

Panowanie nad nietrzymaniem moczu

Zapytaj swojego fizjoterapeutę uroginekologicznego o sposoby radzenia sobie z przeciekami, abyś mogła pewnie kontynuować codzienne życie. Większość z nich poleci specjalnie produkty higieniczne na nietrzymanie moczu: wkładki, podpaski lub majtki.

W przeciwieństwie do podpasek menstruacyjnych, produkty chłonne TENA Lady zostały stworzone do radzenia sobie z moczem, rzadszym niż krew menstruacyjna, Specjalne warstwy chłonne związują go i chronią skórę przed podrażnieniami oraz Ciebie przed nieprzyjemnym zapachem. Są miękkie, przewiewne, wygodne i dyskretne pod codziennym ubraniem.

Dla niewielkich przecieków idealnie sprawdzą się specjalistyczne wkładki TENA na (o dużym zakresie chłonności). Jeśli potrzebujesz większej chłonności, jest szeroka gama specjalistycznych podpasek TENA, od ultracienkich TENA Slim Mini po TENA Maxi Night, które pomogą Ci spokojnie przespać noc.

Jeśli masz specjalną okazję lub podróżujesz, majtki TENA wyglądają jak zwykła bielizna, a zarazem zapewniają wysoką chłonność. 

Znalezienie odpowiedniego produktu dostosowanego do Twoich potrzeb jest kluczowe w zarządzaniu nietrzymaniem moczu. Możesz nawet zamówić darmowe próbki produktów chłonnych na stronie TENA, aby znaleźć produkt najlepiej pasujący do Ciebie. 

Opublikowano: 17 października 2024 r.